تحلیل و بررسی نقش انشاء در آثار فارسی عین القضات همدانی

چکیده:‏ ماهیّت فرا زمینی تجربه های عرفانی، عارف را دچار وجد و هیجان می کند؛ بنابراین عارفان برای تعلیم و بیان تجربیّات خود ‏ناگزیرند از زبان خاصّی استفاده کنند که آن را زبان عرفانی می نامند. زبان عرفانی، از دیدگاه های مختلف قابل بررسی است و ‏عناصر متعدّدی در شکل گیری آن نقش دارد. بلاغت از جمله عناصر موثر زبان عرفانی فارسی است.‏ موضوع علم معانی بررسی انواع جمله از جهت معانی ثانوی آن است. این علم، کلام را به خبر و انشاء تقسیم و میزان اثر ‏گذاری آن را بر مخاطبان تعیین می کند، از این رو به کمک قواعد و اصول آن می توان نقش و تأثیر انواع جمله را در انتقال ‏پیام، بررسی کرد.‏ این پژوهش بر آن است که نقش انشاء را در تعلیم اندیشه ها و بیان تجربیّات عرفانی، بررسی و تحلیل کند. آثار عین القضات ‏همدانی، از مهم ترین متون تعلیمی و عرفانی ادبیات فارسی است. جمله های انشایی و معانی ثانوی در این متون نقش مهمّی ‏دارد، از این رو آثار این عارف بزرگ، برای تحقیق در این باب برگزیده شد.‏